विरुद्धार्थी शब्द

मराठी विरुद्धार्थी शब्द

अथ x इति        

अजर x जराग्रस्त        

अमर x मृत्य          

अधिक x उणे        

अलीकडे x पलीकडे     

अवघड x सोपे 

अंत x प्रारंभ 

अचल x चल 

अचूक x चुकीचे 

अडाणी x शहाणा

अटक x सुटका 

अतिवृष्टी x अनावृष्टी 

अती x अल्प 

अर्थ x अनर्थ  

अनुकूल x प्रतिकूल

अभिमान x दुरभिमान 

अरुंद x रुंद 

अशक्य x शक्य  

अंधकार x प्रकाश 

अस्त x प्रारंभ 

अडचण x सोय

अपेक्षित x अनपेक्षित 

अशक्त x सशक्त

अर्धवट x पूर्ण 

अमूल्य x कवडीमोल 

असतो x नसतो

अपेक्षाभंग x अपेक्षापूर्ती 

अंथरूण x पांघरूण 

अग्रज x अनुज

अनाथ x सनाथ

अतिवृष्ट x अनावृष्टी

अधोगती x प्रगती, उन्नती

अबोल x वाचाळ

अब्रू x बेअब्रू

अल्लड x पोक्त

अवखळ x गंभीर

अवजड x हलके

आरंभ x शेवट  

आठवण x विस्मरण

आशा x निराशा  

आता x नंतर         

आत x बाहेर 

आनंद x दु:ख         

आला x गेला

आहे x नाही         

आळशी x उद्योगी

आकर्षण x अनाकर्षण 

आकाश x पाताळ 

आतुरता x उदासीनता  

ओबडधोबड x गुळगुळीत     

आदर्श x अनादर्श 

आवडते x नावडते 

आवश्यक x अनावश्यक 

आज्ञा x अवज्ञा 

आधी x नंतर 

आघाडी x पिछाडी 

आजादी x गुलामी 

आशीर्वाद x शाप 

आस्था x अनास्था 

आदर x अनादर 

आडवे x उभे 

आयात x निर्यात

आंधळा x डोळस 

ओला x सुका 

ओली x सुकी

ओळख x अनोळख 

इकडे x तिकडे 

इथली x तिथली         

इष्ट x अनिष्ट 

इमानी x बेइमानी

इच्छा x अनिच्छा 

इलाज x नाइलाज  

इहलोक x परलोक

उघडे x बंद 

उच x नीच 

उजेड x काळोख 

उदासवाणा x उल्हासित

उभे x आडवे

उमेद x मरगळ 

उंच x बुटका

उच्च x नीच

उतरणे x चढणे 

उत्तम x क्षुद्र

उत्कर्ष x अपकर्ष, अधोगती

उचित x अनुचित 

उदघाटन x समारोप 

उदास x प्रसन्न

उदार x अनुदार, कृपण 

उधार x रोख

उधळ्या x कंजूष, काटकसरी  

उपकार x अपकार

उपदेश x बदसल्ला

उपयोगी x निरुपयोगी

उपाय x निरुपाय 

उलट x सुलट    

ऊन x सावली

उगवणे x मावळणे

उशिरा x लवकर

उत्तेजन x विरोध 

उत्साह x निरुत्साह

उद्धट x नम्र

उदार x कंजूष

उन्नती x अवनती      

एकदा x अनेकदा 

ऐटदार x केविलवाणा

ऐच्छिक x अनैच्छिक, अपरिहार्य

कर्कश x संजुल 

कडक x नरम

कळस x पाया

कच्चा x पक्का

कबूल x नाकबूल

कडू x गोड

कर्णमधुर x कर्णकटू 

कठीण x सोपे 

कल्याण x अकल्याण 

कष्टाळू x कामचोर

कंटाळा x उत्साह  

काळा x पांढरा

काळोख x प्रकाश, उजेड

कायदेशीर x बेकायदेशीर 

कौतुक x निंदा 

क्रूर x दयाळू 

कोरडा x ओला

कोवळा x जून, निबर

किमान x कमाल

कीव x राग  

कृतज्ञ x कृतघ्न

कृत्रिम x नैसर्गिक, स्वाभाविक

कृश x स्थूल

कृपा x अवकृपा  

कीर्ती x अपकीर्ती 

खरे x खोटे

खंडन x मंडन 

खात्री x शंका 

खाली x वर 

खादाड x मिताहारी 

खुळा x शाहाणा

खूप x कमी  

खरेदी x विक्री

खोल x उथळ 

गरम x थंड 

गमन x आगमन

गढूळ x स्वच्छ

गंभीर x अवखळ, पोरकट

गद्य x पद्य 

गाव x शहर

गारवा x उष्मा  

ग्राहक x विक्रेता

ग्रामीण x शहरी

ग्राह्य x त्याज्य

गुरु x शिष्य

गुण x अवगुण

गुप्त x उगड 

गुळगुळीत x खरखरीत, खडबडीत

गुणी x अवगुणी 

गुणगान x निदा 

गोड x कडू 

गोरा x काळा

गौण x मुख्य

घट्ट x सैल, पातळ

घाऊक x किरकोळ 

चढ x उतार

चल x अचल, स्थिर

चढाई x माघार

चढणे x उतरणे

चवदार x बेचव

चपळ x सुस्त 

चंचल x स्थिर 

चांगले x वाईट 

चूक x बरोबर 

चोर x गोलीस

चिमुकला x थोरला

चिरंजीव x अल्पजीवी   

छोटी x मोठी

छोटेसे x मोठेसे 

जड x हलके 

जय x पराजय 

जन्म x मृर्यू 

जवळची x लांबची

जगणे x मरणे 

जमा x खर्च  

जबाबदार x बेजबाबदार

जर x तर 

जलद x हळू 

जागणे x झोपणे 

जास्त x कमी

जागरूक x निष्काळजी 

जागृत x निद्रिस्त

जाणे x येणे 

जिवंत x मृत

जिंकणे x हरणे 

जीत x हार

जुने x नवे 

जेवढा x तेवढा 

जोश x कंटाळा 

झोप x जाग 

झोपडी x महाल 

टंचाई x विपुलता 

टिकाऊ x ठिसूळ 

ठळक x पुसट 

डावा x उजवा

डौलदार x बेढप  

तरुण x म्हातारा

तहान x भूक  

तुरळक x दाट

ताजे x शिळे

तारक x मारक

ताजी x शिळी 

ताल x बेताल

तेजस्वी x निस्तेज

तेजी x मंदी

तीव्र x सौम्य

तीक्ष्ण x बोथट

तिरके x सरळ

तिरपा x सरळ 

थंड x गरम 

थंडी x उष्मा 

थोर x लहान

थोरला x धाकटा

थोडे x जास्त 

दया x राग  

दयाळू x जुलमी

दाट x विरळ

दीन x रात

दिवस x रात्र

दीर्घ x ऱ्हस्व

दुरित x सज्जन  

दुःख x सुख

दुष्काळ x सुकाळ

दुष्ट x सुष्ट

देशभक्त x देशद्रोही

देव x दानव, दैत्य

दृष्ट x सुष्ट    

दोषी x निर्दोषी, निर्दोष

द्वेष x प्रेम

धनवंत x निर्धन, कंगाल

धडधाकट x कमजोर 

धर्म x अधर्म

धाडस x भित्रेपणा 

धूसर x स्पष्ट

धिटाई x भित्रेपणा, भ्याडपणा

धीट x भित्रा

धूर्त x भोळा  

नफा x तोटा 

नवे x जुने

नम्रता x उद्धटपणा 

नाजूक x राठ  

निद्रा x जागृती 

निर्मळ x मळकट

निमंत्रित x आगंतुक  

निंदा x स्तुती

निर्दयता x सहृदयता, सदयता 

निर्बंध x मोकळीक 

निर्जीव x सजीव

निराश x उत्साही 

निःशस्त्र x शस्त्रधारी

निश्चित x अनिश्चित

निष्काम x सकाम  

निर्भय x भयभीत 

नीती x अनीती

नीटनेटका x गबाळ्या

नोकर x मालक 

नेहमी x क्वचित

नुकसान x फायदा

नेता x अनुयायी   

न्याय x अन्याय 

पक्की x कच्ची 

पडका x धडका 

पराक्रमी x भित्रा 

परका x स्वकीय 

पहिला x शेवटचा

पलीकडे x अलीकडे

परवानगी x बंदी 

प्रकाश x अंधार 

प्रश्न x उत्तर 

प्रामाणिकपणा x लबाडी 

प्राचीन x अर्वाचीन

प्रेमळ x रागीट 

प्रेम x द्वेष 

प्रचंड x चिमुकला 

प्रत्यक्ष x अप्रत्यक्ष 

प्रतिकार x सहकार 

प्रमाण x अप्रमाण

प्रगती x अधोगती  

पाप x पुण्य

पात्र x अप्रात्र 

पायथा x शिखर 

पांढरा x काळा 

प्रारंभ x अंत 

पुढची x मागची 

पुष्कळ x थोडे 

पूर्ण x अपूर्ण 

पूर्व x पश्चिम

पौर्णिमा x अमावास्या 

प्रिय x अप्रिय

फसवी x स्पष्ट   

फायदा x तोटा

फार x कमी 

फुलणे x कोमेजणे

फुकट x विकत  

फिकट x गडद 

बहुमान x अपमान

बरोबर x चूक  

बलाढ्य x कमजोर

बसणे x उठणे  

बंद x उघडा 

बंधन x मुक्तता 

बंडाळी x सुव्यवस्था 

बाल x वृद्ध

बाहेर x आत

बिघात x दुरुस्ती  

बुद्धिमान x निर्बुद्ध

बुद्धिमान x ढ 

बेसावध x सावध 

बेसूर x सुरेल   

भडक x सौम्य 

भरती x ओहोटी

भरभर x सावकाश 

भले x बुरे

भक्कम x कमकुवत 

भय x अभय 

भयंकर x सौम्य 

भयभीत x निर्भय

भव्य x चिमुकले 

भसाडा x मंजुळ

भरती x आहोटी    

भान x बेभाम 

भारतीय x अभारतीय

भाग्यवंत x दुर्भागी 

भांडण x सलोखा 

भिकारी x सावकार  

भूक x तहान 

भूषण x दूषण 

महान x क्षुद्र

मधुर x कडवट 

महाल x झोपडी

मऊ x टणक  

मंद x प्रखर

मंजुळ x कर्कश 

माता x पिता   

माथा x पायथा

माय x बाप

मालक x नोकर

मान x अपमान

माया x द्वेष

माघारा x सामोरा

मान्य x अमान्य  

म्हातारा x तरुण 

मिटलेले x उघडलेले 

मित्र x शत्रू 

मैत्री x दुश्मनी 

मोठा x लहान

मोकळे x बंदिस्त 

मौन x बडबड 

मृत्यू x जीवन 

मृदू x कठीण

मुका x बोलका

मूर्ख x शहाणा  

यशस्वी x अयशस्वी

यश x अपयश  

याचक x दाता   

येईल x जाईल 

योग्य x अयोग्य 

रक्षक x मारक 

रुडू x हसू 

राग x लोभ

राजा x रंक  

रुचकर x बेचव 

रूपवान x कुरूप 

रेखीव x खडबडीत 

रिकामे x भरलेले 

रोड x सुदृढ 

लहानपण x मोठेपण 

लक्ष x दुलर्क्ष 

लवकर x उशिरा

लबाड x भोळा 

लबाडी x प्रामाणिकपणा 

लय x प्रारंभ   

लक्ष x दुर्लक्ष 

लाडके x नावडते 

लांब x जवळ 

लांबी x रुंदी

लेचापेचा x भक्कम 

लोभी x निर्लोभी 

वाकडे x सरळ

वापर x गैरवापर  

वृद्ध x तरुण 

विचार x अविचार

विद्यार्थी x शिक्षक 

विश्वास x अविश्वास 

विलंब x त्वरा 

विशेष x सामान्य

विद्वान x अडाणी 

विष x अमृत

विरोध x पाठिंबा

विसरणे x आठवणे    

वेडा x शहाणा

वेगात x हळूहळू 

व्यवस्थित x अव्यवस्थित  

शत्रू x मित्र 

शहर x खेडे 

शकून x अपशकून 

शाप x वर 

शंका x खात्री   

शेवट x सुरवात

श्वास x निःश्वास  

शिखर x पायथा

शिकारी x सावज

शिस्त x बेशिस्त  

शिक्षा x शाबाशकी 

शीतल x उष्ण 

शीत x अशीत

शक्य x अशक्य

शेंडा x बुडखा

शुद्ध x अशुद्ध

शूर x भित्रा    

श्रीमंत x गरीब 

श्रेष्ठ x कनिष्ठ

सकाळ x संध्याकाळ

सज्जन x दुर्जन 

सदाचार x दुराचार 

सभ्य x असभ्य

सतर्क x बेसावध 

सतेज x निस्तेज

समाधान x असमाधान

सरस x निरस

समान x असमान

समृद्धी x दारिद्र्य   

सत्य x असत्य 

सरळ x वाकडा     

संवाद x विसंवाद 

स्वच्छ x घाणेरडा 

स्वतंत्र x परतंत्र

स्वस्थ x बेचैन 

स्वहित x परमार्थ 

स्वदेश x परदेश 

स्तुती x निंदा

स्वस्त x महाग

स्वाधीन x पराधीन

स्वागत x निरोप  

स्वार्थ x परमार्थ

स्वार्थी x निःस्वार्थी 

स्पष्ट x अस्पष्ट  

सावध x बेसावध 

साहसी x भित्रा 

सार्थ x व्यर्थ 

साम्य x फरक

सान x थोर

सावकाश x पटकन 

सार्वजनिक x खाजगी  

सानुली x मोठी 

सामुदायिक x वैयक्तिक      

स्थिर x अस्थिर 

सुप्रसिद्ध x कुप्रसिद्ध 

सुरक्षित x असुरक्षित 

सुख x दु:ख

सुटका x अटक

सुशिक्षित x अशिक्षित 

सुगंध x दुर्गंध 

सुंदर x कुरूप 

सुदैवी x दुर्दैवी 

सुरुवात x शेवट

सुभाषित x कुभाषित   

सूर्योदय x सूर्यास्त 

सोपे x कठीण

सोय x गैरसोय 

सौजन्य x उद्धटपणा 

सेवक x मालक

हळू x जलद 

हसणे x रडणे 

हलके x जड 

हजर x गैरहजर

हसतमुख x रडततोंड  

हार x जीत 

हिम्मत x भय 

हिंसक x अहिंसक

हिरमुसलेला x उत्साही 

हित x अहित  

हिशेबी x बेहिशेबी 

हीन x दर्जेदार

हुशार x मठ्ठ 

होकार x नकार

क्षमा x शिक्षा 

ज्ञान x अज्ञान